Straty teatru w epidemii

Straty wywołane zamknięciem życia publicznego dotkliwe są dla placówek kultury. O tym jak wygląda sytuacja w teatrze w czasie epidemii w liście otwartym pisze Dominik Nowak, dyrektor Teatru Nowego w Słupsku. 

Zamknięty teatr to nie tylko problemy organizacyjne i artystyczne. Odwołanie imprez z udziałem publiczności wpłynęło w niebagatelny sposób na kondycję finansową i organizacyjną naszej instytucji. Nowy Teatr im. Witkacego w Słupsku jest najniżej dotowanym teatrem dramatycznym w Polsce. Nasza dotacja podmiotowa wynosiła w 2019 roku 2 063 923 zł a przychody własne 1 308 279 zł. Jest to jedna z najwyższych proporcji w kraju. Jednocześnie wykazujemy ponadprzeciętną aktywność na tle innych teatrów. W zeszłym roku zagraliśmy 231 spektakli przy 80-procentowej frekwencji dla prawie 60 tysięcy widzów, zorganizowaliśmy ponad 100 wydarzeń okołoteatralnych i edukacyjnych, przygotowaliśmy festiwal „Scena wolności” oraz przegląd sezonu „Trzy teatry”. Z sukcesami bierzemy udział w festiwalach teatralnych w Polsce i zagranicą, czego najlepszym dowodem jest nagroda Złotego Yoricka dla naszego spektaklu „Kupiec wenecki” na zeszłorocznym Festiwalu Szekspirowskim w Gdańsku. Bez wzmożonej aktywności Nowy Teatr nie jest się w stanie utrzymać – przychody, głównie ze sprzedaży biletów i spektakli, stanowią niemal 40% naszego budżetu. Odwołanie wydarzeń związane z epidemią koronawirusa stawia nas w niezwykle trudnej sytuacji.

Staramy się wstępnie i bardzo ostrożnie szacować straty. W okresie od 10 marca (pierwszy odwołany spektakl) do 30 kwietnia 2020 r. teatr nie osiągnął zaplanowanych przychodów ze sprzedaży ryczałtowej spektakli i biletów wstępu w wysokości 306 800 zł. Kwota ta została obliczona na podstawie umów sprzedaży spektakli, które zostały odwołane oraz planowanej sprzedaży biletów w siedzibie teatru z uwzględnieniem posiadanych już rezerwacji/sprzedaży oraz planowanej frekwencji (niższa na spektaklach nierozrywkowych, minimalne wpływy na premierze). Pragnę tutaj zauważyć, że w obliczeniu tych strat wzięto pod uwagę najniższą, a nie średnią, cenę biletu. W omawianym okresie teatr odwołał 36 spektakli (22 na miejscu i 14 wyjazdowych), chociaż liczba i wartość tej straty byłyby na pewno wyższe, ponieważ mamy w zwyczaju dokładać dodatkowe spektakle w dniach, w których skończyły się wolne miejsca na dany tytuł a pozwalają na to warunki organizacyjne. Niniejsze zestawienie takich spektakli nie obejmuje.

Na dzień dzisiejszy teatr odwołał wszystkie imprezy z udziałem publiczności do końca maja 2020 roku. Przesunięte zostały też terminy wszystkich zaplanowanych premier. Dalsze decyzje w sprawie repertuaru będziemy podejmować w odniesieniu do aktualnej sytuacji epidemiologicznej w kraju a także w oparciu o obowiązujące wytyczne rządu i samorządu. Sytuacja jest dla nas szczególnie dotkliwa, ponieważ kwarantanna objęła najbardziej aktywne/efektywne miesiące działalności teatru. W maju mieliśmy zaplanowaną eksploatację 30 spektakli – w tym wyjazdy komercyjne i festiwalowe zarówno w kraju, jak i za granicą. Wszystkie te przedstawienia mieliśmy praktycznie w 100% obłożone. Ze względu na przeważającą liczbę w naszym systemie biletowym rezerwacji (spektakle szkolne, bilety grupowe) oraz sprzedaży internetowej (automatyczny zwrot wpłaconych środków na odwołane imprezy) teatr w chwili obecnej pozostał praktycznie bez przychodów. Zmuszeni jesteśmy również zawiesić realizację wszystkich projektów, na jakie teatr pozyskał dofinansowanie zewnętrzne (FWPN oraz MKiDN). Niepokojem napawają nas informacje, że środki miejskie przeznaczone na wkład własny w te projekty mogą nie zostać przyznane.

Nasza aktywność w ciągu najbliższych miesięcy uzależniona jest oczywiście od stanu epidemii i wytycznych dotyczących kwarantanny. Stopniowo jednak teatr wraca do aktywności. W kwietniu większość pracowników przebywała na urlopie. Osoby wracające teraz do pracy zajmują się inwentaryzacją, porządkami, remontem dekoracji. Powoli przygotowujemy się do przeprowadzki do nowej siedziby, która zaplanowana jest na wakacje. Aktualna sytuacja epidemiologiczna i wynikające z niej zagrożenia mogą jednak wpłynąć na realizację inwestycji i termin oddania obiektu. Od przełomu maja i czerwca chcielibyśmy wznowić produkcję spektakli – nawet jeśli ich premiery miałyby się odbyć jesienią lub w Internecie. Teatr złożył wniosek do NCK na internetowe premiery realizacji telewizyjnych dwóch zaplanowanych do końca sezonu spektakli („Wzór na pole trójkąta” oraz „Stolp. Dzień kobiet”) wraz z działaniami okołoteatralnymi. Czekamy obecnie na wyniki konkursu „Kultura w sieci”. Ostrożnie planujemy również działania w okresie wakacyjnym. Bierzemy pod uwagę kameralne spektakle w siedzibie teatru, plenerowe spektakle np. na dziedzińcu teatru/filharmonii lub dachu nowej siedziby (taras) albo „teatr samochodowy” dający możliwość oglądania spektakli z zamkniętego auta np. na parkingu przed słupskim ratuszem. Bez dodatkowych środków jednak przedsięwzięcia te albo nie będą się mogły odbyć, albo zostaną zredukowane do minimum. Teatr poszukuje środków na ich realizację.

Mamy nadzieję, że już niedługo się zobaczymy twarzą w twarz – póki co, zostańcie w domach!

Dominik Nowak
Dyrektor Naczelny i Artystyczny
Nowy Teatr im. Witkacego w Słupsku